Afvalkuilen bij kasteel Cambuur blijken archeologische schatkamer: van gouden munt tot 'baardmankruiken'

Voet van een noppendrinkglas. FOTO

27 november 2020, 05:18 • Leeuwarden

Archeologen hebben tijdens de laatste opgraafdagen bij de Leeuwarder Camminghaburg een enorme rijkdom aan glas, scherven en keukenafval gevonden. Hun werk is nu klaar.

,,We hebben de hele keukeninventaris van de familie Cammingha te pakken’’, zegt archeoloog André Pleszynski van bureau MUG. De onderzoekers vonden verschillende afvalkuilen uit de vijftiende of zestiende eeuw. Die lagen ten zuidwesten van het slot, iets buiten de grachten.

De afvalvondsten kwamen als een mooie verrassing na eerdere grachtvondsten. Het afval kan namelijk veel vertellen over de leefwijze van de machtige familie Cammingha. Hun slot stond bij de Schapenstraat in Leeuwarden. De onderzoekers graven al weken in de zone ten zuiden hiervan: tussen het Cambuursterpad en de Schoppershofstraat.

Kuilen vol scherven

Alles wat kapot of onbruikbaar was, werd vanuit de keuken in zulke kuilen gedumpt. Ze blijken ,,mudjevol scherven te zitten’’, zegt opgravingsleider Cuno Koopstra. De afgelopen dagen vulden de onderzoekers het ene na het andere krat met scherven van bierkruiken, kookpotten, vleesbotten en nog veel meer. Mogelijk zit er een hertenbot bij de beenderen: hert was luxevoedsel.

Uit alles blijkt dat hier een rijke adellijke familie woonde, zegt Pleszynski. Vorige week dook bijvoorbeeld een gouden munt op. ,,Het is de eerste uit mijn loopbaan. Zoiets vind je niet vaak.’’ Om wat voor munt het gaat, is nog onduidelijk.

Rijke Friezen dronken aan het einde van de middeleeuwen vaak bier uit steengoedkruiken versierd met de afbeelding van een bebaarde man. De kuilen zitten vol met scherven van zulke baardmankruiken, soms van uitzonderlijke kwaliteit. ,,We hebben een scherf met verschillende mannen met baard erop.’’ Dit lijkt een zeer zeldzame vondst.

Meer inzicht in eetgewoontes

Van alles komt naar boven, van een benen naaldenkoker tot een koperen tapkraan, bedoeld voor een wijnvat. Ook bijzonder zijn een kleine kanonskogel, een stukje sierlijk noppenglas en een glaasje uit een glas-in-loodraam. De onderzoekers vonden verder een brok van een natuurstenen fruitschaal. ,,Echt iets uitzonderlijks’’, zegt Koopstra.

De komende tijd bestuderen de onderzoekers de voorwerpen. Dankzij de vele keukenspullen en etensresten kunnen ze straks waarschijnlijk heel gedetailleerd vertellen hoe het voedsel van een rijke Friese edelman er aan het einde van de middeleeuwen uitzag. De vondsten worden later beschreven in een onderzoeksrapport. Corporatie Elkien bouwt straks huizen op de opgraaflocatie.