Recycling autobanden kost geld

In een landje waar jaarlijks 148 miljard kilometer gemotoriseerd verkeer op luchtbanden wordt afgewikkeld, ontstaat als vanzelf een enorme berg afgedankte banden. Het zijn er elk jaar al gauw 10 miljoen.

Er is een kringloopsysteem voor bedacht, te vergelijken met dat voor televisies en wasmachines. Voor elke nieuwe autoband moet de importeur of handelaar een afvalbeheersbijdrage betalen om de kosten van inzameling en recycling van oude banden te helpen dekken.

Export arme landen

De inzameling voor recyclingdoeleinden gebeurde al bijna tien jaar, maar ze is sinds vorig jaar wettelijk verankerd. Dat was nodig ook, want zonder verwijderingsbijdrage is een tweede leven voor de oude banden niet lucratief.

Een deel van de ingezamelde banden is nog goed genoeg voor export naar arme landen, waar het laatste restje profiel eraf wordt gereden. Zulke banden belanden in het gunstigste geval in een hergebruikscircuit voor ornamenten, riemen, tassen en asbakken.

In Friesland vallen drie inzamelaars onder de regeling: Stienstra (Augustinusga), Van der Veen (Gorrdeijk) en TRI in Leeuwarden. ,,Yn de eksport sit hannel. Mar op de bannen dêr’t granulaat fan makke wurdt, moatte wy jild tajaan’’, aldus Lútsen van der Veen van het Gorredijkster bedrijf.

Prijs omhoog

,,Als de afzetmogelijkheden van bandengranulaat kleiner worden, zal de poortprijs bij de verwerker omhoog gaan’’, vreest Wilfred Pol van TRI.

,,Een stengere norm voor rubberkorrels op kunstgras is voor ons pure kostenstijging’’, voorspelt hij.

Van de voor het verkeer onbruikbare banden uit Nederland belandt nog maar een klein deel in de trommelovens van cementfabrieken. Rubber heeft een hoge calorische waarde (meer dan 30 megajoule per kilo) en het wordt met verontreinigingen en al bestanddeel van een gebakken klinker.

Milieuprobleem

Het grootste deel van de recyclebanden wordt geknipt en vermalen tot granulaat. De granulaatproducenten zitten deels in het buitenland. Het spul wordt in verschillende kwaliteiten en dikten gemaakt, waaronder de nu ineens weer omstreden korrels voor in het kunstgras. Stil asfalt en terrastegels zijn ook in zwang als afzetmarkt.

De bandenkorrels verdringen bij zulke toepassingen maagdelijk synthetisch rubber dat vier keer zo duur is. Om van een circulair product te spreken zouden oude banden geschikt moeten zijn voor de productie van nieuwe. Zo ver is het nog lang niet.

Het echte milieuprobleem van autobanden zit in het gebruik. Door slijtage komt er jaarlijks 6500 ton bandenstof in de bodem, 2200 ton in het riool en 600 ton in de sloot. Bovendien komt meer dan 100 ton als fijn stof in de lucht op leefniveau. Dat is een echte ziekmaker..